
تصور اینکه گربهای بچههای خودش را بخورد، ممکن است برای بسیاری از افراد تکاندهنده و غیرقابل باور باشد. این رفتار، هرچند ناخوشایند به نظر میرسد، در شرایط خاصی رخ میدهد و دلایلی پشت آن وجود دارد که اغلب به غریزههای طبیعی یا موقعیتهای دشوار مربوط میشود.
این اتفاق در گربههای اهلی بهندرت دیده میشود، اما در گربههای وحشی، بهویژه اگر بچهگربهها ناسالم باشند، احتمالش بیشتر است. البته خوردن جفت پس از زایمان امری معمول است که به دلیل ارزش غذایی آن انجام میشود. در این مقاله از پت شاپ پیشی فود، به بررسی عواملی میپردازیم که ممکن است گربه مادر را به این رفتار وادار کند.
بیماری یا ضعف در بچهگربهها
گربهها از حس بویایی بسیار قوی برخوردارند که حدود 14 برابر قدرتمندتر از حس بویایی انسان است. این توانایی به آنها کمک میکند تا بیماری یا نقصهایی را که شاید برای ما قابل تشخیص نباشد، شناسایی کنند.
اگر گربه مادر متوجه شود که یکی از بچهگربههایش بیمار است یا شانس زنده ماندنش کم است، ممکن است تصمیم به خوردن آن بگیرد. این کار از یک سو از بقیه بچهها در برابر خطرات بهداشتی محافظت میکند و از سوی دیگر مانع جذب شکارچیان به لانه میشود.
به همین ترتیب، بچهگربهای که مرده به دنیا آمده باشد نیز به همین دلایل از بین برده میشود. این رفتار به نظر میرسد ریشه در غریزه بقای قویترینها داشته باشد.
محیط پراسترس یا تهدید خارجی
این وضعیت بیشتر در گربههای وحشی که در طبیعت زندگی میکنند رخ میدهد. این گربهها با چالشهای فراوانی روبهرو هستند و اگر مادر احساس کند بچهگربهاش در خطر قریبالوقوع شکارچیان قرار دارد، ممکن است خودش او را از بین ببرد تا از تجربه دردناکتر جلوگیری کند. همچنین، پس از زایمان، گربهها حساسیت بیشتری دارند و عواملی مانند سر و صدای زیاد، حضور بیش از حد انسانها یا حیوانات دیگر میتواند استرس آنها را افزایش دهد. در موارد نادر، این فشار روانی ممکن است به خوردن بچهگربه منجر شود.
زایمان دشوار و نیاز به انرژی
زایمان و شیردهی فرآیندهایی انرژیبر هستند. در برخی موارد، گربه مادر ممکن است برای بازیابی انرژی از دسترفته، یکی از بچهگربهها را بخورد. این رفتار گاهی در شرایط شیردهی سخت هم دیده میشود. تحقیقات نشان داده که در این دوره، سطح کورتیزول (هورمون استرس) در بدن گربه بالا میرود و این افزایش در موارد استثنایی میتواند واکنشهای غیرمعمولی را به دنبال داشته باشد، هرچند چنین مواردی چندان شایع نیست.
تجربه اولین زایمان
گربههایی که برای اولین بار مادر میشوند، ممکن است با شرایط ناآشنا روبهرو شوند و ندانند چگونه باید از بچههایشان مراقبت کنند. هورمون پرولاکتین، که به ایجاد پیوند عاطفی میان مادر و بچهها کمک میکند، گاهی با تأخیر ترشح میشود. در چنین مواردی، بهویژه در مادران تازهکار، ممکن است این ارتباط بلافاصله شکل نگیرد و گربه انگیزه کافی برای نگهداری از بچهگربهها نداشته باشد. در شرایط خاص، حتی ممکن است آنها را تهدید یا طعمه تلقی کند.
سوءتغذیه و مشکلات جسمی
گربهها معمولاً جفت را به دلیل دارا بودن مواد مغذی مانند پروتئین و آهن مصرف میکنند که به تولید شیر هم کمک میکند. در صورتی که مادر دچار کمبود شدید غذا یا سوءتغذیه باشد، ممکن است یک یا چند بچهگربه را بخورد تا خودش را تقویت کند و از این طریق به بقیه بچهها از راه شیردهی کمک کند.
از طرف دیگر، بیماری ورم پستان (التهاب غدد پستانی) که با عفونت باکتریایی همراه است، میتواند دردناک باشد و استرس زیادی ایجاد کند. در این حالت، مادر ممکن است به دلیل درد یا احتمال بیمار شدن بچهها، آنها را از بین ببرد.
عدم شناسایی بچهگربهها
گربهها برای تشخیص بچههایشان به حس بویایی وابستهاند. پس از تولد، مادر با لیسیدن بچهها، بوی خودش را به آنها منتقل میکند. اگر انسان یا حیوانی دیگر بچهگربهها را لمس کند، این بو ممکن است تغییر کند و مادر نتواند آنها را بشناسد. به همین دلیل توصیه میشود در هفته اول پس از زایمان از دست زدن به بچهگربهها خودداری کنید، زیرا ممکن است مادر آنها را غریبه فرض کند و بهشان آسیب برساند.
رفتار گربههای نر با بچهگربهها
گربههای نر بهطور معمول بچههای خودشان را نمیخورند، مگر در شرایط گرسنگی شدید. اما اگر بچهگربهها از نر دیگری باشند، ممکن است آنها را بکشند تا گربه ماده دوباره آماده جفتگیری شود یا برای حفظ قلمرو اقدام کنند. این رفتار به هدف ادامه نسلشان مربوط است و معمولاً شامل خوردن نمیشود.
چگونه از این رفتار جلوگیری کنیم؟
برای کاهش احتمال وقوع این اتفاق، باید محیطی آرام و امن برای گربه در دوران بارداری و پس از زایمان فراهم کرد. اگر مادر نسبت به بچهها بیتوجه یا خشن به نظر آمد، جداسازی آنها و مشورت با دامپزشک میتواند راهحل مناسبی باشد. در صورتی که گربه رفتار مادرانه نشان ندهد، عقیمسازی گربه ممکن است از تکرار این مشکل جلوگیری کند.
جمعبندی
خوردن بچهگربهها توسط مادرشان، هرچند ناراحتکننده است، اما در شرایط خاص و به دلایل غریزی یا محیطی رخ میدهد. عواملی مانند بیماری، استرس، کمبود انرژی یا ناآشنایی با مادری میتواند این رفتار را تحریک کند که در گربههای وحشی شایعتر از اهلیهاست. با فراهم کردن شرایط مناسب، تغذیه کافی و مراقبت دقیق، میتوان این احتمال را به حداقل رساند و به گربه کمک کرد تا نقش مادریاش را بهتر ایفا کند. این موضوع نشاندهنده پیچیدگی غرایز حیوانات در مواجهه با چالشهای زندگی است.